تعریف رهن و فک رهن
رهن یک نوع قرارداد حقوقی برای سند است که به موجب آن فرد مدیون مال برای وثیقه به داین می‌دهد. به عبارتی دیگر در صورتی که فردی به یک فرد دیگر بدهی داشته باشد و یا اینکه یک داین بر عهده داشته باشد؛ این قرارداد بسته شده و به عنوان وثیقه به طلبکار یا داین می‌دهد.
حال در صورتی که بدهکار نتواند طلب خود را به موقع پرداخت کند؛ طلبکار از مال وثیقه و یا مالی که در سند قید شده بتواند با استفاده از اقسام عقد رهن این بدهکاری را پوشش دهد و اصطلاحا آن را زنده کند!
دراین مقاله ما قرار است در مورد اینکه چگونه و در چه زمانی این قرارداد خاتمه می‌یابد، توضیح می‌دهیم. به عبارتی دیگر در این مقاله در مورد مفهوم فک رهن و همچنین موارد فک رهن می‌پردازیم.
مفهوم فک رهن
در اصطلاح حقوقی و فقهی فک رهن بدین معناست که مالی از حالت وثیقه خارج گردد و آزاد گردد. این عمل در بیشتر موارد زمانی رخ می‌دهد که بدهکار قرض و بدهی خود را تمام و کمال پرداخت کند. همانطور که اشاره شد موارد دیگری بجز پرداخت کامل بدهی برای فک رهن وجود دارد که در ادامه به آن پرداخته خواهد شد.
موارد فک رهن
در رابطه با مواردی که فک رهن صورت می‌گیرد در قانون صراحتا صحبتی به میان نیامده اما می توان با مراجعه به سایر منابعی که از آن‌ها قانون دریافت می‌شود می‌توان موارد فک رهن را اینگونه دسته‌بندی کرد.
1- اولین مورد فک رهن؛ همانطور که گفته شد این است که بدهکار بتواند بدهی خود را تمام و کمال پرداخت کند و فک رهن صورت بگیرد.
2- دومین مورد این است که مال رهن به دلایلی مانند آفت‌زدگی از بین برود.
3- سومین مورد فک رهن است است که دو طرف قرارداد اقدام به فسخ قرارداد کنند.
4- چهارمین مورد فک رهن این است که رهن گیرنده خود به تنهایی قرارداد را فسخ کند.
5- پنجمین مورد هم این است که ذمه رهن دهنده به دلایلی مانند ابراء از بری شود.
دعوای الزام به فک رهن
مهمترین مورد از طرح دعوای فک رهن ملک، در مورد مواردیست که در آن فردی به موجب قرارداد رهن، ملک خود را به رهن مرتهن داده و در موعد مقرر اقدام به بازپرداخت وام و یا دین خود نموده است.
در این صورت مرتهن باید مال در رهن را که عین مرهونه هم به آن گفته می‌شود؛ آزاد نموده و تحویل راهن بدهد. به این عمل در اصطلاح حقوقی فک رهن و تحویل دادن ملک است. حال اگر فک رهن در آخرین مرحله صورت نگرفت نیاز به طرح دعوای الزام به فک رهن ملک بر اساس نمونه دادخواست آن است.
دومین مورد از موارد طرح دعوای الزام به فک رهن، در مواردیست که در قراردادهایی مانند مشارکت در ساخت، ملک توسط سازنده در رهن بانک قرار گرفته و از رهن بانک خارج نمی‌شود. حال از آنجایی که مالکین سند برای تنظیم سند رسمی خود، نیاز دارند تا گواهی توقیف و در رهن نبودن ملک را ارائه دهند.
از آنجایی که بدون خارج کردن ملک از رهن، موفق به این عمل نمی‌شود. فلذا دعوای الزام به فک رهن از سوی مالکین علیه سازنده مطرح می‌گردد.
سومین مورد از مواردی که طرح دعوای الزام به فک رهن مطرح می‌شود این است که شخص اقدام به فروش ملکی که در رهن بانک و یا رهن یک شخص دیگر است می نماید و تعهد می‌دهد که تا یک تاریخ معین ملک را از تعهد رهن خارج کند. اما به هر دلیلی نمی‌تواند تعهد خود را عملی کند و بدین واسطه خریدار حق دارد که دادخواست طرح دعوای الزام به فک رهن را مطرح کند.
در صورتی که برای پرونده‌های خودتان نیاز به وکیل دارید از صفحه هوم پیج استارت‌اپ تیم وکلا اقدام کنید.